Gdyby nie te maszyny…

2024-07-19

Na początku XIX wieku inżynierowie wraz z rolnikami zaczęli myśleć o usprawnieniu pracy przy żniwach. Pierwsza maszyna, która miała ułatwić żniwa i sprawdziła się podczas prac polowych została skonstruowana w 1826 roku. Początkowo urządzenia te pchane były przez konie od tyłu. Zwierzęta niszczyły jednak zboże podczas żniw, dlatego wymyślono zaprzęg boczny. W Polsce żniwiarki i kosiarki konne, a potem ciągnikowe powszechne były podczas żniw jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Pierwsze urządzenia sprowadzali do kraju XIX-wieczni przemysłowcy, którzy nieco je przerabiali i sprzedawali pod własnym szyldem. W Wielkopolsce pierwsze sprowadzone z USA żniwiarki można było kupić w połowie XIX wieku. Żniwa przy ich pomocy odbywały się głównie w dużych majątkach ziemskich. Na szerszą skalę kombajny zaczęto stosować po I wojnie światowej (w USA, Kanadzie i Australii). Początkowo były to maszyny ciągnięte przez traktory. W Europie żniwa przy użyciu kombajnów zaczęto prowadzić w latach czterdziestych. Dziś trudno wyobrazić sobie żniwa bez kombajnu. W Polsce latach 80-tych i 90-tych trudno już było sobie wyobrazić żniwa bez poczciwych Bizonów. Ten kombajn rolniczy polskiej produkcji był stworzony nie tylko do zbioru zbóż, ale również rzepaku, kukurydzy, słonecznika i innych roślin. Fabryka Maszyn Żniwnych w Płocku produkowała kombajny żniwne marki Bizon w latach 1970-2004. W tym okresie wyprodukowanych zostało ok. 70 tys. szt. kombajnów rolniczych. Jednak prace nad pierwszym polskim kombajnem zbożowym rozpoczęły się już w roku 1968, kiedy powstały pierwsze prototypy kombajnów o oznaczeniu fabrycznym KZS-3 BIZON. Produkcję Bizonów wstrzymano w maju 2004 roku po wejściu Polski do Unii Europejskiej, ponieważ produkowane w Polsce maszyny nie spełniały norm przyjętych w Unii. Przede wszystkim chodziło o natężenie hałasu, drgań i emisję spalin. Wtedy kombajnistę podczas żniwowania przed kurzem i słońcem chronił jedynie niewielki daszek, ale jak wspominają kombajniści miało to swój niepowtarzalny urok. By przenieść się do rzeczywistości dość abstrakcyjnej, zwłaszcza dla tych urodzonych później, lub powspominać stare czasy, proponuję odsłuchanie utworu w wykonaniu Wałów Jagiellońskich z początków lat 80- tych ”Kombajn Bizon” – naprawdę warto.