15 sierpnia w tradycji wsi polskiej

2023-08-10

Jak głosi jedna z legend: Trzy dni po śmierci Najświętszej Marii Panny apostołowie nie znaleźli w Jej grobie ciała, tylko same kwiaty i zioła, na tę pamiątkę święci się w tym dniu kwitnące zioła, kłosy zbóż, owoce, warzywa.

Najświętsza Maryja Panna zawsze i w sposób szczególny była darzona wyjątkowym szacunkiem przez ludność wiejską. Kojarzono ją z rolnictwem i uprawą ziemi.
To właśnie Ona miała uratować świat przed zagładą, kiedy Bóg chcąc ukarać ludzi za bezbożność nakazał zniszczyć zboże. Doceniano również jej łagodność, opiekuńczość i dobre serce. Dlatego też święto Matki Boskiej Zielnej uważano za jedno z najważniejszych wydarzeń w roku, zwłaszcza na polskiej wsi.

W tym okresie przypadał koniec żniw. Wdzięczni gospodarze w zamian za opiekę przynosili Maryi płody rolne: zioła, kwiaty, zboża, warzywa i owoce. W XIX i na początku XX wieku, gdy zioła były wykorzystywane w rozmaitych zabiegach, jak również do leczenia różnego rodzaju dolegliwości, sporządzano z nich duże snopki, żeby w ciągu roku żadnego z nich nie zabrakło. Święceniem ziół zajmowały się kobiety. Do bukietów dodawano kłosy zbóż, len, makówki i konopie oraz różne warzywa i owoce: marchew, ziemniaki, główki kapusty, jabłka, gałązki z wiśniami i orzechami laskowymi. Wierzono, że poświęcony w kościele bukiet nabiera niezwykłych właściwości – magicznych i leczniczych. Do kościoła obowiązkowo zabierano pęki dziurawca, mięty długolistnej i pieprzowej, szałwii lekarskiej, bylicy, piołunu, krwawnika, rumianu, malwy, nawłoci, dziewanny, kopru, matecznika, macierzanki i innych.

Istniało przekonanie, że ziarno z poświęconych kłosów „ksyło” się do ziarna siewnego by przekazało mu swą moc. Poświęcone rośliny były często wykorzystywane w leczeniu ludzi i zwierząt, a także w zabiegach magicznych.

W całej Polsce dzień Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny – Matki Boskiej Zielnej jest obchodzony bardzo uroczyście. W sanktuariach maryjnych, odbywają się wielkie uroczystości religijne. Przybywają tam pielgrzymi z całego kraju, reprezentujący różne grupy zawodowe i kulturowe. Pielgrzymki rolników każdego roku przybywają na Jasną Górę w Częstochowie. Uczestniczą również w obrzędzie Zaśnięcia i

Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny w Kalwarii Zebrzydowskiej. Ku chwale Matki Bożej, w dniu jej święta, obecni na uroczystości rolnicy składają różne ślubowania, a małżonkowie odnawiają swoje śluby. W 1992 roku święto Matki Boskiej Zielnej stało się również świętem Wojska Polskiego, na pamiątkę zwycięskiej bitwy z 15 sierpnia 1920 r. – nazywanej „Cudem nad Wisłą”, która zapobiegła rozprzestrzenieniu się rewolucji bolszewickiej na Polskę i Europę.

Również w obecnym czasie, dużych pogodowych wahań, potrzebujemy wstawiennictwa Matki Boskiej Zielnej, abyśmy z Jej pomocą mogli skończyć nasze tegoroczne żniwa.